Verborgen dieren gevaarlijk bij allergie?

Op 13 augustus is de ‘Verborgen Dieren’ campagne van foodwatch gestart. Onderzoek van foodwatch liet zien dat ons eten vol met dierlijke bestanddelen zit, die niet altijd (duidelijk) op het etiket worden vermeld. Zo wordt er visgelatine gebruik om vitamines te ‘dragen’ in vruchtensap en kan een ‘aroma’ vlees bevatten. In beide gevallen hoeft dit volgens de wetgeving niet geëtiketteerd te worden. Daarmee wordt de keuzevrijheid van consumenten, die uit ethische of religieuze overwegingen bepaalde dierlijke stoffen willen vermijden, beperkt. foodwatch eist samen met duizenden consumenten die keuzevrijheid terug. Lees meer over de campagne ‘Verborgen Dieren’>>

Sindsdien hebben we veel e-mails en telefoontjes ontvangen van bezorgde consumenten met een allergie of intolerantie. Moeten zij zich zorgen maken over de ‘verborgen’ dierlijke bestanddelen in voedselproducten? In dit artikel proberen we daar zo goed mogelijk antwoord op te geven.

Volgens Europese wetgeving moeten er veertien verschillende allergenen verplicht worden vermeld op het etiket:

• ei;
• glutenbevattende granen;
• lupine;
• melk, inclusief lactose;
• mosterd;
• noten zoals amandelen, hazelnoten, walnoten, cashewnoten, pecannoten, paranoten, pistachenoten en macadamianoten;
• pinda;
• schaaldieren;
• selderij;
• soja;
• sulfiet (in hoeveelheden van > 10mg/kg);
• vis;
• weekdieren.

(bron: NVWA)

Bovenstaande allergenen moeten ook vermeld worden indien ze onderdeel zijn van bijvoorbeeld een aroma. In een ingrediëntenlijst zou dan kunnen staan: ‘aroma (bevat selderij, tarwe, gerst)’. In het geval van visgelatine in vruchtensap zit dat anders. Volgens de Europese voedselveiligheid autoriteit (EFSA) is het zeer onwaarschijnlijk dat visgelatine een allergische reactie oproept wanneer het wordt gebruikt als vitaminedrager. Derhalve wordt het niet gezien als allergeen en hoeft het niet op het etiket te staan.

Naast de veertien allergenen die verplicht op het etiket moeten staan, zijn er andere voedingsstoffen die bij sommige mensen een reactie, vanwege allergie of intolerantie, oproepen. Dat kan van alles zijn, zoals rund, varken of appel. Wanneer er rundvlees zit in een aroma (zoals bij de Croky Pickles) dan is de fabrikant niet verplicht om dat op de verpakking te vermelden. In sommige gevallen zet de fabrikant deze informatie wel op de website, maar lang niet altijd.

Het is wel belangrijk hierbij te vermelden dat het vaak om hele kleine hoeveelheden gaat. Voor religieuze groepen of voor vegetariërs en veganisten is dit een principieel probleem en maakt de hoeveelheid meestal niet uit. Ben je allergisch of intolerant voor een bepaalde voedingstof, dan hoeft zo’n kleine hoeveelheid geen probleem te zijn. Mocht je een ernstige allergie of intolerantie hebben voor een stof die niet in de lijst van de veertien verplichte allergenen staat, dan zul je wel voorzichtig moeten zijn en doe je er het beste aan om navraag te doen bij de producent.

foodwatch deed navraag bij de voedselallergie-expert van TNO, Dr. Marty Blom. Zij zegt: “Of iemand een reactie krijgt wanneer een product wordt gegeten, hangt in belangrijke mate af van hoeveel er van het product gegeten wordt, wat de concentratie aan allergeen eiwit is in dat product, en niet onbelangrijk, de gevoeligheid van de allergische consument. De voorbeelden zoals visgelatine als drager van vitamines zullen over het algemeen in maar zeer kleine hoeveelheden het allergene eiwit bevatten en voor het overgrote deel van de vis-allergische patiënten geen probleem zijn bij normale consumptie, omdat zij pas allergisch zouden reageren bij hogere inname van allergeen dan de dosering die ze binnen krijgen via deze producten. Wanneer individuele allergische consumenten bij bepaalde producten klachten ervaren die gerelateerd zijn aan hun voedselallergie, raad ik hen aan om dit te bespreken met hun behandelend arts.”

Het verschil tussen allergie en intolerantie

Voedselallergie is een specifieke vorm van overgevoeligheid voor voedsel waarbij het immuunsysteem een extreme reactie geeft op de lichaamsvreemde stof die het lichaam is binnengekomen. Een zogenoemd allergeen, bijna altijd een eiwit in het betreffende voedsel, veroorzaakt een kettingreactie in het immuunsysteem waarbij antilichamen worden vrijgegeven in het lichaam. Deze antilichamen veroorzaken op hun beurt het vrijkomen van chemische verbindingen, zoals histamine, uit specifieke cellen (mestcellen genoemd). Deze chemische stoffen veroorzaken de symptomen van de allergische reactie zoals jeuk, loopneus, hoesten of ademhalingproblemen. Voedselintolerantie is een ander type overgevoeligheid waarbij het immuunsysteem geen rol speelt. De reactie word veroorzaakt door de slechte verteerbaarheid of opname van een specifieke voedingsstof in het lichaam. De symptomen verschillen per patiënt. Bekende voorbeelden zijn lactose-, gluten- en notenintolerantie (Bron: food-info.net).