Action en Jumbo stoppen met omstreden kleurstoffen, Xenos niet

Action stopt met de verkoop van frisdrank met de zes omstreden kleurstoffen van de ‘Southampton Six’. Ook Jumbo – die vorig jaar aan foodwatch aangaf ‘naar verwachting’ in 2016 te zullen stoppen met de kleurstoffen, is ondertussen opgehouden met de verkoop. Deze toezegging deden beide bedrijven aan foodwatch. Bij Xenos ontbrak zelfs de wettig verplichte gezondheidswaarschuwing op de verpakking van snoep en frisdrank met deze kleurstoffen. Xenos heeft deze producten afgelopen week uit het schap gehaald maar weigert de verkoop van producten met de Southampton Six kleurstoffen geheel te beëindigen. Vorig jaar had Albert Heijn al toegezegd eind 2016 te stoppen met de kleurstoffen. Lidl had al eerder uit eigen beweging de verkoop gestaakt. Sinds 2010 moet op producten met deze kleurstoffen een veiligheidswaarschuwing worden geplaatst: “Kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden.” In Engeland voert de overheid al enige jaren campagne tegen de kleurstoffen. foodwatch is blij met het campagnesucces: “Risico’s nemen met de gezondheid en schoolprestaties van kinderen, enkel om een aantrekkelijk kleurtje aan een ongezond product te geven, daar ergeren wij ons groen en geel aan. Fijn dat steeds meer bedrijven dat met ons eens zijn.”

Omstreden kleurstoffen met veiligheidswaarschuwing 
Azo-kleurstoffen staan al lange tijd ter discussie. Een doorbraak in de discussie volgde nadat wetenschappers van de Universiteit van Southampton in 2007 op basis van onderzoek concludeerden dat de vijf azo-kleurstoffen E102, E110, E122, E124 en E129 en één andere kleurstof, E104, hyperactiviteit bij kinderen kunnen veroorzaken. Sindsdien worden deze kleurstoffen de 'Southampton Six' genoemd. De Engelse overheid, opdrachtgever van het onderzoek, adviseerde ouders en fabrikanten vervolgens om de kleurstoffen voortaan te mijden. Een deskundigenpanel van de Europese voedselveiligheidsorganisatie EFSA, dat de Europese Commissie adviseert, vond een verbod echter nog niet nodig. De Raad van Ministers van Europa besloot vervolgens fabrikanten te verplichten vanaf 2010 op producten met deze kleurstoffen een disclaimer te plaatsen: “Kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden.” De verwachting was dat deze disclaimer bij fabrikanten tot gevolg zou hebben dat zij deze kleurstoffen zouden vervangen. Een woordvoerder van de voedingsindustrie verklaarde destijds ook in het tv-programma Radar: “… wij denken dat consumenten hierdoor verontrust zullen zijn, onterecht overigens. En daarom zullen wij ervoor zorgen dat deze kleurstoffen uit de producten zullen verdwijnen.” Een deel van de fabrikanten stapte daadwerkelijk over op natuurlijke kleurstoffen of geen kleurstoffen, maar nog altijd blijft een deel van de fabrikanten deze omstreden kleurstoffen gebruiken. Uit een inventarisatie van foodwatch afgelopen zomer bleek dat Albert Heijn nog zeker 30 en Jumbo minstens 50 producten verkocht met deze kleurstoffen, alcoholische dranken niet meetellend (immers niet voor kinderen bestemd). Het betreffen voornamelijk frisdranken en snoep maar ook producten als vitaminepillen, medicijnen, bonbons en bakproducten. Lidl verkoopt al langer geen producten met de zes omstreden kleurstoffen, zo liet zij foodwatch eerder weten.

Albert Heijn heeft aangegeven dat alle producten die zij verkopen, uiterlijk eind 2016 geen van deze Southampton Six meer bevatten: "Zoals reeds aangegeven zullen wij in navolging van ons Eigen Merken, waar desbetreffende Azo kleurstoffen zijn verwijderd, onze A-merk producenten verzoeken hetzelfde te doen. Eind 2016 zullen wij dan ook geen producten gericht op kinderen meer verkopen met desbetreffende Azo kleurstoffen .... De toezegging gaat om alle producten excl alcohol en heeft betrekking op de Southampton Six." Een uitzondering wordt alleen gemaakt voor producten met alcohol omdat deze niet door kinderen geconsumeerd worden.

Jumbo gaf vorig jaar aan te ‘verwachten eind 2015 geen enkele op kinderen gerichte producten met AZO kleurstoffen in onze schappen te hebben’. Omdat een verwachting geen harde toezegging is, zette foodwatch haar campagne voort. Onlangs bevestigde Jumbo dat producten met de kleurstoffen ‘uit het assortiment zijn gestroomd. Deze producten zijn ofwel gesaneerd of we hebben hiervoor een alternatief gevonden.’  Zoals bij AH is de afspraak exclusief alcoholische dranken (die niet op kinderen gericht zijn). Ook de fototaart, waarvoor Jumbo nog op zoek is naar alternatieven, en producten die mogelijk bij franchisenemers worden verkocht vallen erbuiten. 

Bij Action werden recent producten gevonden met de omstreden kleurstoffen, waarna foodwatch hen verzocht deze uit de schappen te halen. Action antwoorde:‘… kunnen wij u mededelen dat wij stoppen met het inkopen van deze producten. Op dit moment heeft Action nog een aantal producten in het assortiment die een of meerdere van deze zes kleurstoffen bevat. Deze producten blijven in de verkoop totdat ze op zijn en worden niet meer opnieuw ingekocht.’

foodwatch had Xenos aangesproken op het ontbreken van de wettelijk verplichte waarschuwing op de verpakking van enkele producten en verzocht te stoppen met de verkoop van alle producten met de Southampton Six kleurstoffen. Xenos liet weten: ‘Wij hebben de producten, waarop ten onrechte de wettelijk verplichte gezondheidswaarschuwing niet stond vermeld, uit de winkels gehaald. Tevens hebben wij de interne procedure hiervoor aangescherpt.’ Ze weigeren echter een toezegging te doen om te stoppen met de verkoop van alle producten met de Southampton Six kleurstoffen.

Einde persbericht

Noot voor de redactie

Meer informatie:

* Onderzoek Southampton Six en advies Engelse overheidsinstantie FSA

* Reactie EFSA

* Oproep Europarlementariers tot verbod Southampton Six

* Verordening 1333/2008 met Verplichte veiligheidswaarschuwing EU (laatste pagina)

* Oproep Engelse overheid met lijst gestopte fabrikanten en supermarkten