'Bewijs onafhankelijkheid wetenschappers'
BRUSSEL (ANP) - De Europese Commissie moet niet alleen de namen vermelden van deskundigen die wetenschappelijke adviezen geven, maar ook hun banden met het bedrijfsleven. Brussel moet bij klachten grondiger aantonen dat onderzoekers onafhankelijk zijn en zich niet hebben laten beïnvloeden door industriële belangen.
Dat oordeelde de Europese Ombudsman. Iedereen moet kunnen nagaan of sprake is van eventuele belangenverstrengeling, aldus Emily O’Reilly.
Het advies komt voort uit een zaak die was aangekaart door Testbiotech, een Duits instituut dat de risico’s van biotechnologie in kaart brengt. Volgens de organisatie was bij een door de EU gefinancierd onderzoeksproject naar de risico’s van genetisch gemanipuleerde planten sprake van verdachte banden met de industrie. Formeel had de Europese Commissie geen regels overtreden, concludeerde de ombudsman.
Reactie foodwatch op anp bericht
foodwatch wijst al langer op de onaanvaardbare belangenverstrengeling tussen wetenschappers die bijvoorbeeld Brussel adviseren en het bedrijfsleven. Zo ligt voedselautoriteit EFSA al jaren onder vuur vanwege twijfels over haar onafhankelijkheid.
EFSA bepaalt bijvoorbeeld welke E-nummers Europees worden toegelaten. Maar ze zijn lang niet altijd zo onafhankelijk als je zou willen. Zo onderhoudt 60% van de EFSA-deskundigen banden met de bedrijven die ze moeten beoordelen, volgens onderzoek uit 2013 door Corporate Europe Observatory. Ook de in 2012 aangepaste regels van de EFSA – na enkele schandalen – hebben dit probleem niet opgelost, aldus de onderzoekers. Tekenend is dat het aantal gevallen van belangenverstrengeling in de deskundigenpanels in 2013 nog net zo omvangrijk blijkt als in 2012.
De wetenschappelijke studies die de EFSA ter beoordeling krijgt voorgelegd, zijn ook niet altijd even betrouwbaar. Dat komt doordat ze vaak geïnitieerd én betaald zijn door bedrijven die toelating van een stof willen of beperkende wetgeving versoepeld willen krijgen. In wetenschappelijke kringen bestaat veel discussie over de onafhankelijkheid van studies in opdracht van bedrijven. Regelmatig blijkt dat de onderzoeksvrijheid van wetenschappers daarbij niet zo groot is als ze misschien zouden willen.