Overheid faalde in eierschandaal

Voedselveiligheid moet prioriteit krijgen

(ANP/foodwatch) - Niet alleen de eiersector maar ook de overheid heeft voedselveiligheid niet hoog genoeg in het vaandel staan. Dat concludeert een commissie onder leiding van oud-minister Winnie Sorgdrager die onderzoek heeft gedaan naar de fipronil-crisis van vorig jaar. Zij stelt daarnaast vast dat het toenmalige kabinet de Tweede Kamer niet goed over die affaire heeft geïnformeerd.

Foodwatch: “Sorgdrager concludeert terecht dat economische belangen voorrang hebben gekregen op de voedselveiligheid. Dit is een erg belangrijk signaal, waar politiek Den Haag direct mee aan de slag moet. Voedselveiligheid moet nu eindelijk echt de hoogste prioriteit krijgen. Dat kan alleen door het toezicht op voedselveiligheid niet langer uit te besteden aan private partijen, en door bovendien de NVWA onafhankelijk te maken van het ministerie van Landbouw. Anders is het wachten op het volgende voedselschandaal. Sorgdrager heeft heel erg duidelijk gemaakt dat voedselveiligheid een ondergeschoven kindje is, en dat de economische belangen van de sector het momenteel winnen. Die ongezonde situatie mag geen dag langer duren.”

lees hier zelf het evaluatierapport

,,Laat het niet aankomen op een volgend voedselincident'', waarschuwt ook de commissie Sorgdrager, die wijst op eerdere soortgelijke, maar in de la geëindigde adviezen. ,,Hoog tijd voor actie!''

Bij toezichthouder NVWA krijgt voedselveiligheid ,,te weinig aandacht'', aldus de commissie. En ook de ministeries die verantwoordelijk zijn voor volksgezondheid en voedselkwaliteit (VWS en LNV) zijn zich onvoldoende bewust van hun taak. Zij zouden bijvoorbeeld meer moeten doen om zelfregulering in de branche te versterken. Nu wordt de NVWA daarmee te zwaar belast.

Honderden pluimveebedrijven moesten vorig jaar tijdelijk op slot nadat het bestrijdingsmiddel fipronil was aangetroffen in eieren. Het gif was daar terechtgekomen doordat het bedrijf Chickfriend het had gebruikt om bloedluis bij kippen tegen te gaan.

Volgens de commissie hadden bij kippenboeren ,,alarmbellen moeten gaan rinkelen'' toen zich opeens een ,,wondermiddel'' tegen die parasiet aandiende. Het duurde vervolgens te lang voordat duidelijk werd of de volksgezondheid in het geding was. ,,Economische en financiële belangen mogen nooit voorrang krijgen op het belang van voedselveiligheid'', aldus Sorgdrager.

De NVWA hoorde al in november 2016 van het gebruik van fipronil op eierbedrijven, maar verzuimde in te grijpen. De zaak werd aan justitie overgedragen, zodat die kon onderzoeken of er sprake was van fraude. Maar de NVWA had zelf ondertussen verder moeten nagaan of de consument risico liep, vindt de commissie. Dat onderzoek kan, hoewel de NVWA dat steeds heeft tegengesproken, wel degelijk samengaan.

Maar ,,je kunt de politiek wel verwijt maken'' dat de toezichthouder tekortschoot, vindt de commissie. De NVWA is, in de hoop dat door fusies minder geld nodig was, door de overheid uitgekleed. Die vroeg ,,daarmee om moeilijkheden''. Gebrek aan mankracht en kennis breekt de dienst al jaren op.

foodwatch startte naar aanleiding van de fipronilcrisis vorig jaar zomer al een actie voor een echt onafhankelijke toezichthouder, die in korte tijd door duizenden mensen werd ondersteund. Ook eerdere rapporten over de NVWA van onder andere de Onderzoeksraad voor de Veiligheid riepen al op tot een onafhankelijke toezichthouder, die niet een afweging hoeft te maken tussen de voedselveiligheid en het economische belang van de bedrijven die ze moet controleren. Vorige week liet foodwatch al zien dat niet alleen toezichthouder NVWA maar ook toezichthouder Skal, die moet toezien op de naleving van de biologische regelgeving, gefaald heeft.