Nieuwsberichten 06.11.2017

Op aardbei zes keer meer landbouwgif dan op ander fruit

(Trouw/ANP/foodwatch) Aardbeien in supermarkten bevatten zes keer zoveel schadelijke stoffen als ander fruit. Uit steekproeven naar diverse soorten groenten en fruit die vorig jaar zijn genomen door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat elke aardbei is bespoten met gemiddeld zeven tot acht schadelijke stoffen. Een partij aardbeien bevatte zelfs zeventien verschillende stoffen, zo blijkt uit een analyse van de NVWA-cijfers door Trouw. De toezichthouder op de veiligheid van ons voedsel greep niet in omdat de regels niet werden overschreden. Dat laat precies zien dat de regels niet kloppen en de consument niet is beschermd tegen inname van te veel schadelijke stoffen.

Dat neemt foodwatch de politiek zeer kwalijk. Het is al jaren bekend dat de opstapeling van bestrijdingsmiddelen geen positief effect heeft, maar er wordt niks mee gedaan. Dat beaamt Lucas Reijnders, biochemicus en emeritus hoogleraar milieukunde aan de Universiteit van Amsterdam. Ook hij vindt dat toezichthouders moeten kijken naar de 'cocktaileffecten' omdat de huidige werkwijze niets zegt over gevaren voor de volksgezondheid.

De Gezondheidsraad, een adviesorgaan voor de regering, schreef in 2004 al dat 'gelijktijdige blootstelling vanuit verschillende bronnen (voeding, water, toepassingen in en rond het huis) systematisch aandacht moet krijgen in de risicobeoordeling van bestrijdingsmiddelen'. Volgens een Europese wet uit 2005 moeten nationale toezichthouders kijken naar de combinatie-effecten zodra de Europese toezichthouder daar een methode voor heeft ontwikkeld. Maar die methode is er nog niet – en dat is natuurlijk onacceptabel.

Volstrekt onvoldoende

Minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zegt in een reactie alleen maar dat het altijd goed is om te kijken of de normen voor bestrijdingsmiddelen in etenswaren afdoende zijn. ,,We moeten nu goed kijken wat dat precies inhoudt'', zei Schouten voorafgaand aan haar eerste overleg met haar EU-collega’s. Schouten verwacht nog wel een discussie over de kwestie. ,,Altijd kijkt men periodiek weer naar hoe de normen worden vastgesteld en dat zal nu ook ongetwijfeld gebeuren.’’

Dat is volgens foodwatch volstrekt onvoldoende. Die zeven tot acht bestrijdingsmiddelen is een gemiddelde. Op één aardbei zijn zelfs zeventien verschillende bestrijdingsmiddelen aangetroffen. Met de stapeleffecten die deze verschillende stoffen samen op onze gezondheid hebben, houdt de wet nu geen enkele rekening. Daarbij loopt de overheid vele jaren achter op de wetenschap. Daarover luiden we nu samen met toxicologen de noodklok. De minister hoeft niet opnieuw te ‘kijken’ maar moet het dringende advies van toxicologen eindelijk eens in de wet verankeren.”

Twee keer zoveel gif als wettelijk toegestaan

Daarnaast is er volgens foodwatch nog een probleem. De huidige limieten voor schadelijke stoffenworden te soepel gehanteerd. Om de maximale dosis te bepalen werkt de NVWA onder meer met de mrl, de maximale residu limiet. Nu mag deze norm met 50 procent worden overschreden vanwege 'meetonzekerheden', zo schrijft de Europese voedselwaakhond EFSA. In de praktijk betekent dit dat de NVWA pas ingrijpt als het gehalte hoger is dan twee keer de mrl, schrijft de toezichthouder in een reactie op vragen. Voor foodwatch een onnavolgbare manier van rekenen omdat er nu fruit in de schappen ligt dat tweemaal zoveel gif bevat als de wettelijke limiet. Goed afspoelen heeft geen zin omdat de schadelijke stoffen in het fruit zijn opgenomen.

De Partij voor de Dieren vraagt een debat aan over de kwestie, meldt het Tweede Kamerlid Frank Wassenberg.

Lees het volledige artikel op de website van Trouw