Race to the bottom
Belvita breakfast 5 volkorengranen
Een koekje boordevol beloftes: ‘Breakfast’ alsof zo’n calorierijk koekje met 27% suiker een goede ontbijtvervanger is. ‘5 Volkorengranen’ terwijl twee derde van de granen witte bloem betreft. En de 5 ‘meergranen’ bestaan uit aardig wat haver (12%) maar slechts 2,7% gerst en 1,1% spelt en rogge.
foodwatch voet campagne tegen deze misleiding en boekt regelmatig successen, maar tegen het misleidende marketinggeweld van de fabrikanten is amper kruid tegen gewassen. Daar moeten goede wettelijke regels tegen worden opgesteld. En die regels moeten ook echt gecontroleerd worden. Daar blijven we uiteraard als foodwatch voor strijden. Als je ons daarbij wilt steunen, heel graag! Dat kan hier.
Dat is 90% zout, suiker, zetmeel en smaakversterker. Het bevat maar 3% kruiden en 5% specerijen. ‘Milde smaak met frisse tonen’, zegt Verstegen. Wij denken vooral een zoute smaak met een slap aftreksel van kruiden.
Als dit gezoet zou zijn met honing zouden veel bijen overuren moeten draaien. Er zit slechts 0,18% honing in en dat het zo zoet is komt doordat er meer dan 30x zoveel suiker in zit.
Zonnatura 20 kruiden oplosthee
Daar zitten inderdaad maar liefst 20 soorten kruiden in. Maar dan wel bij elkaar maar 1,5% dus gemiddeld minder dan 0,1% per kruid. 92% van dit goedje is suiker.
Mooie sinaasappel en ananas op het pakje. En er zitten maar liefst 9 soorten fruitsap in. Maar dan wel amper en druppeltje per fruit want bij elkaar maar 0,2% fruitsap.
Dit duo-drankje bevat 17% vruchtensap. Maar vreemd genoeg amper het genoemde duo maar vooral appel, vlierbes en zwarte bes. Met een paar druppeltjes framboos (0,07%) en braam (0,02%) mag je het wel naar dit duo noemen. Niet zo heel zuiver van Spa.
AH biologisch fruithapje bosvruchten 8+
Misleiden, je kunt er niet vroeg genoeg mee beginnen, zal Albert Heijn gedacht hebben. Want dit potje met mooi getekende bramen, rozenbottel en bosbessen, bevat alleen een paar duppeltjes (2 en 1,5%) van het sap van de twee eerst genoemde ze vruchten, en 2% bosbessenpuree. Het is vooral appel(moes).
Volgens Aziatisch recept, zegt Conimex. Maar zouden ze daar niet echte gember toevoegen, in plaats van het mespuntje gemberextract in dit flesje?
Meergranen betekent gebakken met meerdere soorten granen, toch? Nou, bij Jumbo vinden ze naast de tarwe een snufje gerstemoutmeel toevoegen, vergelijkbaar met de hoeveelheid zout, wel voldoende om dit predicaat op haar afbakbroodjes te plakken.
Ze noemen het zelf een fruitbiscuit. Het etiket is rijkelijk gevuld met appel. In het koekje zelf zit echter maar 0,4% appelsapconcentraat.
Unilever maakt groots reclame voor dit hippe matchadrankje. Het geld hiervoor hebben ze wellicht overgehouden bij de productie want de beloofde gember en citroengras is er niet ingestopt, slechts aroma. En de hippe maar dure matcha-thee is vooral vervangen door andere thee. ‘Matcha’ staat er met grote letters op. Het zit er echter maar 0,007% in.
Afgelopen tijd was misleiding wederom in het nieuws. Hoewel misleiding regelmatig de Haagse Tweede Kamerbanken bereikt, blijft het business as usual voor de grote voedingsbedrijven. Het ging in een Kamerdebat bijvoorbeeld over sjoemelbrood en lok-ingrediënten maar aan het eind van het debat was er weinig veranderd.
De wet schrijft voor dat je niet mag misleiden. Maar waar eindigt reclame en marketing en waar begint misleiding? Daar heeft foodwatch geheel andere ideeën over dan de voedingsindustrie; een mistig gebied. De toezichthouder NVWA geeft daarbovenop ook nog eens letterlijk aan dat ze meldingen over misleiding in principe niet in behandeling neemt omdat ze andere prioriteiten heeft. Conclusie: de wet is onduidelijk en het ontbreekt aan een actieve handhaver.
Dat is dus het klimaat waarbinnen bedrijven hun gang kunnen blijven gaan met het misleiden van hun klanten.
Eén van de makkelijkste en meest gebruikte manieren van voedingsfabrikanten om je te misleiden is een aantrekkelijk gezond en vaak duur ingrediënt groot uit te meten op de voorkant van de verpakking en dan dit ingrediënt amper in het product te doen. Dat kan een flinke winstpakker zijn voor een voedingsfabrikant.
Neem bijvoorbeeld ingrediënten als mango, matcha thee, honing, meergranen, dure kruiden of volkoren. Waarom zou een fabrikant veel duur mangosap in een mangofrisdrank stoppen als die er volgens de wet evengoed aroma in kan doen. Dat mag zolang er maar een klein beetje mangosap aan wordt toegevoegd, ongeacht hoeveel. Daarnaast moet de hoeveelheid van de ingrediënten die op de voorkant worden genoemd of afgebeeld in de ingrediëntenlijst worden vermeld. Maar of je er nu 75%, 10%, 1% of 0,01% mangosap in doet, volgens de wet maakt dat weinig uit. Daarom kunnen veel fabrikanten de verleiding niet weerstaan en stoppen steeds minder van de echte maar vaak duurdere ingrediënten in hun product.
Deze vorm van misleiding is helaas volkomen legaal.
Foodwatch haalde daarom recent het vergrootglas tevoorschijn en dook in de wereld van de kleine lettertjes in de ingrediëntenlijstjes. Dan besef je maar weer eens hoezeer de voedingsindustrie the-real-thing heeft vervangen door goedkope vulling aangevuld met een cocktail aan aroma’s. Het is een soort race-to-the-bottom om echte en gezonde ingrediënten zoveel mogelijk te vervangen door een goedkopere aroma, aangevuld met de gebruikelijke vulmiddelen als zetmeel, bloem, suiker, water, enz..
Hieronder enkele opmerkelijke voorbeelden. Wie verdient volgens jou de denkbeeldige ‘race-to-the-bottom-award’?
Dit is vooral ingedikt suikerwater met nog 1,1% specerijen. En dan moet je het nog verdunnen in je wok. Kruidig? Nou, nee.