Spanje wil een verbod op Junkfluencers. Wanneer volgt Nederland?
Spanje wil influencer-marketing voor junkfood verbieden. Bekende internet- en tv-sterren zullen niet langer via YouTube, TikTok en andere sociale media reclame mogen maken voor junkfood voor kinderen onder de 16 jaar, volgens een onlangs door de Spaanse regering gepubliceerd wetsontwerp.
De maatregel maakt deel uit van een breder plan om reclame voor junkfood op radio, tv en internet aan kinderen te beperken, dat later dit jaar moet worden goedgekeurd. Madrid wil ongezonde voeding bij kinderen en jongeren bestrijden en de snelle opmars van obesitas een halt toeroepen.
Wij vragen ons af… wanneer volgt Nederland? De voedingsindustrie gebruikt influencers om suikerbommen en vette snacks rechtstreeks aan kinderen te verkopen.
Het ouderlijk toezicht wordt makkelijk omzeild en iedereen wijst naar elkaar. Dit bleek uit een eerdere klacht die wij hebben ingediend bij de reclamecodecommissie tegen junkfoodmarketing van McDonalds op sociale media. Door het grijsgebied in de regelgeving kunnen junkfoodbedrijven kindermarketing blijven maken: de zelf gereguleerde Stichting Reclamecode levert geen duidelijke regels en geen duidelijke uitspraak, maar één ding is wel duidelijk: kinderen worden overstelpt met junkfoodmarketing.
In het Spaanse regeerakkoord hebben de partijen verklaard dat zij de op kinderen gerichte reclame voor levensmiddelen willen beperken. "Op kinderen gerichte reclame voor voedingsmiddelen met een hoog suiker-, vet- en zoutgehalte mag in de toekomst niet meer worden toegestaan in programma's en formats voor kinderen onder de 14 jaar". Aldus het akkoord.
Tijd voor eenduidige wetgeving
Ook de Nederlandse overheid lijkt zich steeds meer vragen te stellen bij deze zelfregulering, gezien ook de onrustbarende resultaten van de jaarlijkse monitor kindermarketing. Kindermarketing is, na jaren campagne door foodwatch, eindelijk een speerpunt in het nieuwe coalitieakkoord: “We beschermen kinderen extra tegen niet-passende ‘online’ reclame en kindermarketing, geven ze het recht om niet gevolgd te worden en geen dataprofielen te krijgen.” Deze bescherming is hard nodig, bevestigt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in een nieuw rapport (7 februari 2022) over kindermarketing: voedselmarketing is alomtegenwoordig, overtuigend en slecht voor de gezondheid. Voedingsmarketing, vooral als het gericht is aan kinderen moet gestopt moet worden, aldus de WHO.
Wanneer gaat de Nederlandse overheid over tot actie? Het is duidelijk dat klachten indienen bij de reclamecodecommissie niet helpt. Wil je kinderen echt beschermen? Zorg dan voor kraakheldere wetgeving: verbied alle vormen van kindermarketing, dus ook online, voor voedselproducten die buiten de Schijf van Vijf vallen. En verhoog de leeftijdsgrens van 12 naar 18 jaar. Dan krijg je geen discussie meer over het aantal kinderen dat, ondanks de leeftijdsgrens, toch actief is op sociale media en dus ook alle McDonald’s-marketing te zien krijgt.” Een voorzorgsprincipe is hierbij belangrijk: als er twijfel over is of kinderen de junkfoodreclames neem dan maatregelen, in plaats van ruimte te laten voor eindeloze grijsgebieden.