Populaire karakters promoten ongezonde kinderproducten
Je vindt niet alleen de populaire karakters van Studio 100 op ongezonde producten. Ook multimediabedrijven als Disney, de Efteling en Nickelodeon 'verhuren' hun kinderidolen aan voedselfabrikanten die onverantwoorde producten aanbieden.
Koop mij, ik ben leuk!
Mickey Mouse helpt zuivelproducent Danone zijn calorierijke vanilleyoghurt-met-chocoladeknispers te verkopen, Roodkapje prijst de calorierijke ontbijtkoek van Peijnenburg aan en de kleine Dora verleidt je om de vanillekoekjes van Verkade te kiezen.
'Endorsement', waarbij een bekend en aansprekend karakter wordt ingezet voor reclamecampagnes, is namelijk zeer effectief. Maya de Bij en Dora the Explorer roepen jonge kinderen in de winkel toe: dit product is leuk, koop mij! Dat werkt, blijkt uit onderzoek. Kinderen tussen 3 en 12 jaar vinden producten met zo'n 'endorser' leuker en lekkerder.
De kinderidolen prijzen vooral ongezond en onverantwoord voedsel aan. Logisch, daar valt het meeste geld mee te verdienen, omdat de basisingrediënten zo goedkoop zijn. Dan mag het wat kosten, zo'n licentie voor Mickey of Maya. En kindervrienden Studio 100, Disney, Efteling en Nickelodeon vinden het kennelijk geen probleem om hun karakters in bruikleen te geven aan chips- of koekjesproducenten.
Gemiste kans voor Reclamecode
De Stichting Reclame Code (SRC) paste in december 2014 de Reclamecode voor Voedingsmiddelen aan. Helaas: een gemiste kans om kindermarketing voor een onverantwoord aanbod drastisch te beperken. Voedselproducenten mogen nu alleen reclame maken die zich richt op kinderen vanaf 12 jaar. Die leeftijdsgrens lag op 7 jaar. Dat lijkt een verbetering. Maar de Reclamecode laat zo veel uitzonderingen toe, dat ook kinderen jonger dan 12 jaar in de praktijk op grote schaal in aanraking komen met kindermarketing.
De voedselindustrie mocht deze regels zelf opstellen. Bovendien zijn ze niet bindend – een voedselproducent die zich hier niet aan houdt, krijgt geen boete. Wel publiceert de Reclamecode Commissie dossiers van weigerachtige fabrikanten, waarna autoriteiten als de Autoriteit Consument en Markt maatregelen kunnen nemen. Verpakkingen en winkelschappen zijn sowieso uitgezonderd van de Reclamecodes. Vrij spel dus voor producenten om kinderen in de supermarkt te verleiden met de populaire karakters van bedrijven als Studio 100.
WHO biedt overheden een handleiding
Ook de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil de wereldwijde obesitasepidemie bestrijden en richt zich onder meer op de aanpak van marketing voor een onverantwoord aanbod. In Europa kwam deze VN-organisatie in 2015 met een bruikbare handleiding voor overheden, waarmee zij kindermarketing aan banden kunnen leggen. In dit nutrient profile model beoordeelt de WHO producten op vijf voedingsstoffen (nutrients): vet, verzadigd vet, suiker, toegevoegde suikers en zout. Ook het aantal calorieën en toegevoegde zoetstoffen spelen een rol. Voor 17 productcategorieën geeft de WHO aan hoeveel van bepaalde voedingsstoffen erin mag zitten. Zit er meer in, dan is kindermarketing niet toegestaan. Een aantal categorieën valt sowieso buiten de toegestane hoeveelheden, zoals snoep, koekjes, energiedrankjes, fruitsappen en ijsjes.
foodwatch pleit voor toepassing van het verkeerslichtsysteem op voedselproducten. Daarmee kun je in één oogopslag zien hoeveel suiker, zout en (verzadigd) vet erin zit. Precies dezelfde voedingsstoffen dus als de WHO heeft opgenomen in haar model. In onderstaande tabel zie je hoe de Studio 100-producten scoren volgens het verkeerslichtsysteem en het WHO-model.
Je ziet het goed: niet één van deze producten doorstaat de kindermarketingtoets van de WHO. Ook volgens het (originele) verkeerslichtsysteem scoren ze allemaal rood op minstens één voedingsstof.
Dit wil foodwatch
foodwatch vindt het hoog tijd dat de overheid ingrijpt en zélf verantwoordelijkheid neemt voor de gezondheid van kinderen. Dat kan ze niet overlaten aan de voedselindustrie die totaal andere belangen heeft. Dit blijkt overduidelijk uit de vele mislukte pogingen tot zelfregulering: de voedselindustrie heeft kindermarketing slechts mondjesmaat beperkt.
Daarom wil foodwatch een wettelijk verbod op kindermarketing voor onverantwoorde voedselproducten en (fris)dranken. Zo maakt de overheid het aantrekkelijk voor voedselfabrikanten om te concurreren op goed en verantwoord voedsel. Om dit doel te bereiken maken we onderdeel uit van de Alliantie Stop kindermarketing ongezonde voeding, samen met de Consumentenbond, de Hartstichting, het Diabetesfonds en het Kanker Onderzoeksfonds.
Kom in actie!
Vind jij ook dat Studio 100 populaire figuurtjes als Maya de Bij, Bumba en Kabouter Plop in moet zetten voor verantwoorde kinderproducten? Doe dan mee aan onze e-mailactie!
Word donateur
foodwatch voert onafhankelijk campagne tegen kindermarketing. Maar zonder jouw steun zijn wij nergens: foodwatch accepteert principieel geen subsidies van de overheid en giften van voedselbedrijven. Word nu donateur! Vecht samen met foodwatch tegen kindermarketing op scholen en kinderdagverblijven!