11.000 kilo ham ten onrechte als biologisch verkocht
Encebe Vleeswaren, een dochteronderneming van vleesverwerker VION, heeft in 2012 ruim 11.000 kilo ham onterecht als biologisch verkocht aan supermarkten. Het gaat om bewuste fraude waarvan leidinggevenden van VION op de hoogte waren. Dat concludeert oud-minister Hans Alders in zijn rapport over de vleesfraude. Alders is aangesteld om de gebeurtenissen bij VION te onderzoeken.
Encebe leverde aan onder meer Jumbo, Albert Heijn, Plus en C1000. Volgens de medewerkers van Encebe die de fraude aan het licht brachten, zouden 250.000 consumenten het slachtoffer kunnen zijn van de nepbiologische ham.
Maar of jij ook tot die consumenten behoort, blijft onduidelijk. Want bedrijven en handhavende instanties als de NVWA vertellen je niet in welke producten de ham is verwerkt. Zoals zo vaak tasten consumenten in het duister over de precieze producten die zijn betrokken bij dit soort voedselschandalen.
Geen menselijke fout
In november meldden twee klokkenluiders via Omroep Brabant dat in de zomer van 2012 bij Encebe Vleeswaren een partij ham van 23.000 kilo was omgekat van normaal naar biologische ham. Moederbedrijf VION beweerde in eerste instantie dat door een menselijke fout verkeerde etiketten op de ham waren geplakt, waarvan ruim 11.000 als biologisch is verkocht. Maar na onderzoek van Alders blijkt dat de fraude ‘bewust en in opdracht of tenminste met medeweten van leidinggevende functionarissen bij Encebe is uitgevoerd.' Er zouden te veel verschillende handelingen zijn verricht om te spreken van een menselijke fout. Zo moesten zowel in het vrieshuis als in de centrale administratie van Encebe de codes van de partijen worden gewijzigd.
VION heeft inmiddels toegegeven dat de fraude opzet was. De manager die verantwoordelijk was voor de fouten, was al eerder op non-actief gezet, toen Encebe de fraude nog ontkende.
Skal eist boete voor VION
Skal, namens de overheid toezichthouder voor de biologische sector, sleepte VION voor zijn Tuchtgerecht. Dit Skal Tuchtgerecht bestaat uit onafhankelijke rechters en wordt ingezet als een 'bio-ondernemer' (Encebe in dit geval) financieel voordeel heeft behaald door een overtreding. Skal eiste de maximale boete van € 20.000 die voor een dergelijke overtreding mogelijk is. Het Tuchtgerecht besloot dat Encebe € 15.000 moet betalen aan Skal. Voor de rechters woog zwaar dat het consumentenvertrouwen in biologische producten is aangetast door de fraude van Encebe. Maar de overtreding was eenmalig, volgens het Tuchtgerecht.
Encebe blijft gedurende het hele jaar 2014 onder verscherpt toezicht staan van Skal, dat extra – aangekondigde en onaangekondigde – controles zal uitvoeren.
Beter Leven Kenmerk
Enkele weken eerder meldden klokkenluiders in het tv-programma Zembla dat VION gewoon vlees verkocht als vlees met het Beter Leven Kenmerk. De Dierenbescherming stelde een onderzoekscommissie in, ook onder leiding van Hans Alders. Alders kon toen geen bewijs vinden dat er werkelijk gerommeld was met het kenmerk.