Eindelijk is het zover: Nutri-Score is, per 1 januari 2024, officieel het voedselkeuzelogo van Nederland. Dat heeft het ministerie van VWS op 25 april 2023 laten weten. Na jarenlang campagnevoeren zijn wij blij dat dit onafhankelijke, wetenschappelijk ontwikkelde logo nu wordt erkend. Als het aan ons ligt is de volgende stap doorpakken in Europa voor een verplichte invoering in alle lidstaten op alle voorverpakte voedingsmiddelen!
Het Nutri-Score-logo is het enige voedselkeuzelogo dat gebaseerd is op onafhankelijke wetenschap, dat kleurgecodeerd is en gebaseerd is op 100g/ml en niet op basis van door fabrikanten vastgestelde portiegrootte. Bovendien heeft de Nutri-Score de beste kans om een Europees verplicht logo te worden. Campagneleider Frank Lindner legt uit: "We zitten midden in een gigantische gezondheidscrisis en daarom is het van groot belang dat consumenten goed worden geïnformeerd over de samenstelling naar voedingswaarden van producten. Nutri-Score helpt consumenten om in één oogopslag te zien welke ontbijtgranen bijvoorbeeld gezonder zijn dan andere."
Lees hier alles over onze Nutri-Score-campagne >>
Gezocht: publiekscampagne
Al in 2019 is er door Den Haag aangekondigd dat Nutri-Score het nieuwe voedselkeuzelogo voor Nederland moet worden. Consumenten en bedrijven hebben jarenlang moeten wachten op de definitieve beslissing. Hierdoor is er onnodige verwarring ontstaan over de werking en bruikbaarheid van Nutri-Score. Sommige voedselfabrikanten en Nederlandse supermarkten zetten het logo al breed in (waaronder HAK en Albert Heijn), anderen nog niet (o.a. Jumbo, Unilever). Consumenten weten diverse zaken over hoe het logo precies werkt daardoor nog niet goed. Zoals dat het logo alleen is bedoeld om producten uit dezelfde productcategorie te vergelijken. En dus niet bijvoorbeeld de Nutri-Score op cola vergelijken met die op olijfolie. Of diepvriespizza met vis uit blik. Nutri-Score kan zich pas echt goed bewijzen als het verplicht wordt gesteld op alle voedingsmiddelen in alle winkels. Dan kunnen consumenten goede vergelijkingen maken.
Een duidelijke publiekscampagne vanuit de overheid, die hopelijk snel gaat worden uitgerold nu Nutri-Score vanaf 1 januari 2024 echt officieel in ons land is, kan helpen om het logo nog beter bekend te maken onder Nederlanders. Uit onderzoek van Motivation in opdracht van het ministerie van Algemene Zaken blijkt dat ruim de helft van alle Nederlanders (56%) het Nutri-Score logo al herkent en dat consumenten het Nutri-Score logo vooral handig, begrijpelijk en nuttig vinden. De Gezondheidsraad concludeert bovendien dat het voedselkeuzelogo Nutri-Score een waardevolle aanvulling kan zijn op de bestaande voedingsvoorlichting. Dit geldt in het bijzonder voor mensen die met de huidige voorlichting moeilijk te bereiken zijn en die vaker een ongezond voedingspatroon hebben.
Doorpakken in Brussel
Foodwatch vindt het belangrijk dat de Nederlandse regering zich nu ook in Brussel hard moet maken om Nutri-Score het verplichte voedselkeuzelogo voor de hele EU te laten worden. We wachten nog altijd op een eerste voorstel vanuit de Europese Commissie. En dat terwijl Nederland samen met nog 5 lidstaten en Zwitserland Nutri-Score al hebben omarmd en zich hebben verenigd in een groep die op basis van wetenschappelijk onderzoek Nutri-Score nog verder aan het verbeteren is. Bovendien heeft haast 65% van alle Europeanen al mogelijk ervaring gehad met of is in aanraking geweest dit logo*. Wanneer het niet Nutri-Score gaat worden op Europees vlak, dan worden we zeker 10 jaar terug in de tijd geworpen. Bovendien is dit onze enige kans op een wetenschappelijk ontwikkeld en onafhankelijk voedselkeuzelogo.
Als Brussel met een eigen initiatief komt, dan bestaat het risico dat we over meerdere jaren met een door compromissen sterk verwaterd voedselkeuze logo zitten. En dat terwijl we momenteel in een gigantische gezondheidscrisis zitten in zowel Nederland als de EU. Niet-overdraagbare ziektes, waaronder diabetes type 2, kanker en hart- en vaatziektes, zijn verantwoordelijk voor 77% van de ziektelast in Europa. Ze veroorzaken veel menselijk leed en bedreigen de financiële positie van huishoudens. Niet-overdraagbare ziektes zijn verantwoordelijk voor een overgroot deel van de gezondheidszorg en kosten Europese economieën 115 miljard euro per jaar, ofwel 0,8% van het Europese bbp.
Gezondheidsexperts, medische verenigingen en consumentenorganisaties vragen al jaren om effectieve politieke maatregelen om een einde te maken aan deze gezondheidscrisis. Een belangrijke maatregel om niet-overdraagbare aandoeningen te voorkomen, is een verplicht consumentvriendelijk voedingsetiket op de voorkant van verpakkingen (FOPNL). Natuurlijk zijn er ook andere maatregelen nodig, zoals het verbieden van marketing van junkfood reclames gericht op kinderen. En ervoor zorgen dat zowel de gebruikte ingrediënten als de verwerking van voedsel niet schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid.
Het consumentvriendelijke lobby-vrije logo
In de supermarkt kan de consument niet direct zien hoe gebalanceerd een levensmiddel is. Voor de gemiddelde klant zijn de voedingswaardetabellen op de achterkant van de verpakking moeilijk te lezen en lastig te vergelijken. Consumenten hebben een duidelijk etiket op de voorkant van de verpakking nodig dat in één oogopslag de nodige informatie geeft om gemakkelijker gezondere voedselkeuzes te maken. Een consumentvriendelijk en effectief FOPNL moet wat ons betreft voldoen aan vijf belangrijke criteria om een efficiënt hulpmiddel voor de volksgezondheid in de Europese Unie te zijn:
- Het moet gebaseerd zijn op onafhankelijke wetenschap (niet beïnvloed door de industrie)
- Het moet een kleurcode hebben (niet een kleurverloop of in zwart-wit)
- Het moet gebaseerd zijn op maateenheden van 100g/ml (niet op basis van enkele porties)
- Het moet in alle lidstaten worden geharmoniseerd
- Het moet verplicht zijn voor alle voedselgroepen (geen uitzonderingen)
Er zijn momenteel verschillende schema's in gebruik in heel Europa. Zoals de Nordic KeyHole, het Italiaanse NutrInform Battery System en de Nutri-Score. Alleen de NutriScore voldoet aan de genoemde vijf criteria. Talrijke wetenschappelijke studies tonen aan dat de Nutri-Score het beste werkt voor consumenten en dat het consumenten helpt om gezondere aankoopbeslissingen te nemen.
Voorstanders van Nutri-Score
De Nutri-Score is al het aangewezen label voor zes EU-lidstaten (Frankrijk, Duitsland, Nederland, België, Luxemburg en Spanje) en Zwitserland en verschillende andere EU-landen staan dit label toe in hun supermarkten als internationale bedrijven of retailers het gebruiken op hun producten (zoals Oostenrijk, Polen en Portugal). Verschillende internationale voedingsbedrijven en retailers (bijv. Nestlé, Danone, Pepsi en Carrefour, Auchan, Ahold Delhaize, Lidl, Aldi) en veel MKB-voedingsbedrijven hebben Nutri-Score geïntroduceerd en geadopteerd sinds de introductie hiervan in 2017. Sindsdien is de Nutri-Score voor veel voedingsbedrijven een succesvolle stimulans gebleken om de voedingskwaliteit van hun producten te verbeteren. De Franse consumentenbond Que Choisir heeft een rapport gepubliceerd dat de recepturen van voedingsmiddelen waarop de Nutri-Score stond significant is verbeterd.
Veel onafhankelijke wetenschappers pleiten ook voor de Nutri-Score. In 2021 riepen meer dan 400 Europese wetenschappers en 30 medische verenigingen de Europese Commissie op om het label verplicht in Europa in te voeren. Het WHO Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) zegt: "De Nutri-Score is het enige voedselkeuzelogo op de voorkant van de verpakking in Europa waarvan sterk wetenschappelijk bewijs de doeltreffendheid ervan en zijn superioriteit ten opzichte van andere bestaande logo’s heeft aangetoond."
Europese burgers hebben behoefte aan een onafhankelijk, wetenschappelijk ontwikkeld, geharmoniseerd en verplicht FOPNL dat hen helpt om gezondere aankoopbeslissingen te nemen. Nutri-Score is de beste optie en is NU klaar voor gebruik. We kunnen het ons niet veroorloven nog eens 5 tot 10 jaar te wachten met het ontwikkelen van een nieuw Europees FOPNL, terwijl niet-overdraagbare ziekten in opkomst zijn met dramatische gevolgen voor openbare systemen, de bijbehorende kosten en de levenskwaliteit van EU-burgers.
* 63,4% = percentage EU-burgers in België, Duitsland, Spanje, Frankrijk, Luxemburg en Nederland waar Nutri-Score officieel is aangenomen + inwoners uit Oostenrijk, Polen en Portugal waar Nutri-Score ook veelvuldig in de schappen is te vinden.