Glyfosaat

Dit is het probleem

Glyfosaat is de meest gebruikte maar ook de meest omstreden onkruidverdelger ter wereld. Er zijn aanwijzingen dat mensen, ook in stedelijke omgevingen, de stof regelmatig binnen krijgen. Er is echter wetenschappelijke discussie over wat dit betekent voor de volksgezondheid. Volgens de International Agency for Research on Cancer (IARC – expertpanel van de Wereldgezondheidsorganisatie) is glyfosaat  ‘waarschijnlijk kankerverwekkend voor mensen’. Toch laat de Europese Commissie het gebruik ervan nog steeds toe.

Dit is de stand van zaken

De huidige toelating voor het gebruik van glyfosaat in de EU is geldig tot 15 december 2022. Eind 2019 diende de industrie nieuwe aanvragen tot verlenging in,  aangezien dit drie jaar voor het verstrijken van de erkenning moet gebeuren. Momenteel vindt het beoordelingsproces plaats, waarna de Europese lidstaten gaan stemmen over de goed- of afkeuring van het omstreden bestrijdingsmiddel. Dit proces is met een jaar uitgesteld, omdat de verantwoordelijke autoriteit EFSA de hoeveelheid ingestuurde reacties  (waaronder die van Foodwatch) niet aankan.  Volgens de nieuwe planning valt het besluit in Europa na juli 2023.

>>> Update 30 mei 2022:
Het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) heeft besloten de bestaande indeling van glyfosaat te handhaven: giftig voor in het water levende organismen, maar nog steeds niet ingedeeld als kankerverwekkend. Samen met onze bondgenoten in de coalitie Stop Glyfosaat laten we van ons horen: dit besluit is ontkenning van de wetenschap!

>>> Update 24 oktober 2022:
Doordat de toelating eind dit jaar afloopt zonder herbeoordeling, wil de Europese Commissie de toelating als 'procedurele' oplossing met een jaar verlengen. Zo blijft het omstreden glyfosaat in ieder geval legaal totdat het besluit over de herbeoordeling valt. Nederland is voorstander van deze verlenging, omdat de vertraging niet de schuld is van de aanvrager. Bij verschillende andere Europese lidstaten stuit het voorstel wel op weerstand.  Tijdens de vergadering van 17 oktober 2022 stemden Kroatië, Luxemburg en Malta tegen en onthielden Frankrijk, Duitsland en Slovenië zich van stemmen. Hierdoor komt het voorstel opnieuw terug op de agenda van 15 november 2022.  Kans om onze minister alsnog op andere gedachten te brengen!

>>> Update 15 november 2022:
Vandaag zijn verschillende lidstaten opnieuw voor het voorstel van de Europese Commissie gaan liggen, omdat zij zich niet konden vinden in de procedurele verlenging van de toelating van glyfosaat. Een duidelijk signaal over de onwenselijkheid van dit middel!  De Commissie heeft alsnog het recht om deze gifstof voor een extra jaar goed te keuren zonder steun van de lidstaten. Ze hebben hiervoor de tijd tot 15 december 2022, want dan loopt de toelating af. Wij blijven de Commissie oproepen vanuit het voorzorgsprincipe: verleng die troep niet, maar kom met een verbod op glyfosaat!

>>> Update 29 november 2022:
Afgelopen vrijdag heeft de Europese Commissie de goedkeuring voor het gebruik van glyfosaat met een jaar verlengd, tot het einde van 2023. Wij vinden het absoluut onverantwoord en onaavaardbaar dat dit zonder nieuwe risicobeoordeling is gebeurd. Lees hier meer over.

>>> Update 6 juli 2023:
Vandaag heeft de EFSA hun lanverwachte conclusies uitgebracht. Resultaat? Het middel heeft volgens de autoriteit geen "kritieke punten van zorg" voor mens en dier.  Tegelijkertijd mist er allerlei informatie om iets te kunnen zeggen over risico's voor consumenten en voor waterplanten. Meer hierover lees je hier!

>>> Update 8 september 2023:
Eindelijk goed nieuws! De Tweede Kamer heeft gisteren in gestemd met een motie die de minister oproept om volgende maand in Europa tégen glyfosaat te stemmen! Dit is een geweldige ontwikkeling, maar we moeten druk blijven uitoefenen. Want ondanks dat de motie klip-en-klaar is, heeft demissionair minister Adema nog niet duidelijk gemaakt of hij namens Nederland daadwerkelijk tegen zal gaan stemmen...!

>>> Update 13 oktober 2023:
Nederland heeft zich vandaag onthouden van stemmen in Europa, ondanks de motie van de Tweede Kamer en ondanks de brief die wij nog stuurden op 18 september over de schadelijke effecten van glyfosaat. Wij vinden het onacceptabel dat Nederland niet tegen heeft gestemd! Gelukkig kon er geen gekwalifiseerde meerderheid gehaald worden en dit betekent dat het huidige voorstel om glyfosaat met 10 jaar goed te keuren (voorlopig nog) niet is aangenomen. Naast Nederland onthielden ook Duitsland, Frankrijk, Belgie, Bulgarije en Malta zich van stemmen. Alleen Oostenrijk, Kroatie en Luxemburg hebben tegen gestemd.

De lidstaten stemmen halverwege november opnieuw, waarschijnlijk over een aangepast voorstel.

Wat wil Foodwatch?

Foodwatch wil dat het voorzorgsbeginsel, zoals verankerd in Europese levensmiddelenwetgeving, door de EU wordt gerespecteerd. Dat betekent dat glyfosaat niet opnieuw mag worden goedgekeurd, zolang er gerede wetenschappelijke twijfel bestaat over de gezondheidsrisico’s. Dit voorzorgsbeginsel moet gelden voor alle landbouwbestrijdingsmiddelen.