Time-out nodig voor kunstmatige zoetstoffen
In steeds meer producten zitten kunstmatige zoetstoffen. Niet alleen in frisdrank maar foodwatch ziet ze ook al in bijvoorbeeld tapas, muesli, borrelnoten, ketchup enz.. Helaas staat allerminst vast of deze zoetstoffen wel goed zijn voor je gezondheid. Gezaghebbende wetenschappers waarschuwen dat ze mogelijk leiden tot diabetes en obesitas en raden kinderen ronduit af ze te consumeren. Daarom eist foodwatch met een e-mailactie grondig onderzoek en een time-out. Doe je mee? [UPDATE: DEZE ACTIE UIT 2017 IS GESLOTEN]
Foodwatch eist dat zo snel mogelijk onderzoek wordt gedaan naar de gevolgen voor je gezondheid bij de consumptie van kunstmatige zoetstoffen. Totdat hierover duidelijkheid is, moet het beleid voor suikerreductie gericht zijn op het minder zoet maken van voedsel. Kunstmatige zoetstoffen worden er door gerenommeerde instituten als Harvard, de Franse voedselautoriteit ANSES en veel onderzoekers van verdacht zelf mogelijk obesitas en suikerziekte te veroorzaken. ANSES ontraadt dan ook overheidsbeleid – zoals in Nederland gevoerd – die leidt tot de omschakeling van suiker naar zoetstoffen. Beleid zou gericht moeten zijn op het minder zoet maken van ons eten. Sommige onderzoekers spreken de kritiek op kunstmatige zoetstoffen tegen, maar blijken veelal gefinancierd door de voedingsindustrie. De Gezondheidsraad heeft zoetstoffen helaas expliciet buiten beschouwing gelaten in haar meest recente Richtlijnen Goede Voeding 2015. Onderzoek naar de gezondheidseffecten van zoetstoffen is urgent omdat het overheidsbeleid erop is gericht de voedingsindustrie minder suiker te laten gebruiken. Daarbij schakelen bedrijven vaak over op zoetstoffen. Als deze zoetstoffen echter dezelfde problemen veroorzaken als de suiker die zij vervangen, wordt alleen maar tijd verloren bij de aanpak van deze ziektes. Ondertussen heeft al bijna de helft van de Nederlanders (43%) overgewicht en is 13% obees. Wekelijks komen er in Nederland 1.200 mensen met suikerziekte bij.
Suikerbeleid leidt tot toename consumptie kunstmatige zoetstoffen Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat in meer dan de helft van alle supermarktproducten suiker is toegevoegd. Mede hierdoor is de suikerconsumptie ongezond hoog. Een te hoge consumptie van suiker, vet en zout leidt tot een verhoogd risico op obesitas, diabetes type 2, hartziekten en diverse vormen van kanker, met als gevolg daarvan ook oplopende zorgkosten. Zo komen er wekelijks in Nederland 1.200 mensen met diabetes bij. Het probleem wordt erkend door de politiek maar de oplossing wordt vooral gezocht in zelfregulering van de voedingsindustrie. De verwachting is dat hierdoor het gebruik van kunstmatige zoetstoffen sterk toe zal nemen. Met name bij frisdranken gaat suikerreductie vaak gepaard met vervanging hiervan door kunstmatige zoetstoffen. Maar ook in andere producten zie je het gebruik van zoetstoffen opkomen. Zo is foodwatch zoetstoffen al tegengekomen in o.a. drop, yoghurt, vla, tapas, siroop, muesli, tomatenketchup, toffees, dieetvoeding, kauwgom en borrelnoten. Help je mee met onze e-mailactie!
Kunstmatige zoetstoffen en gezondheid De kunstmatige zoetstoffen die in producten in de supermarkt te vinden zijn, zijn allemaal veilig verklaard door de Europese voedselautoriteit EFSA. Dat doet zij op basis van een beoordeling van wetenschappelijk onderzoek, zoals bij alle E-nummers. Er is veel kritiek op deze veiligheidsbeoordelingen van de EFSA. Maar (toxicologisch) veilig is ook iets anders dan gezond. Het is nog maar de vraag of lightproducten met zoetstoffen een gezond alternatief zijn voor de evident ongezonde suikerrijke voeding. Daarover bestaan veel twijfels. Onderzoek laat zien dat zoetstoffen een soortgelijk effect zouden kunnen hebben als suiker: mensen die veel lightproducten met kunstmatige zoetstoffen drinken zouden vaker obesitas en suikerziekte (diabetes type 2) hebben. Of dit echt zo is en wat daarvan precies de oorzaak is staat nog niet vast, maar de twijfels zijn serieus. EFSA keurde dan ook niet voor niets, in het kader van de beoordeling van gezondheidsclaims op producten, claims af die een relatie legden tussen kunstmatige zoetstoffen en een lager gewicht en normale bloedsuikerspiegel.
Wetenschap en kunstmatige zoetstoffen De specialisten op dit gebied van Harvard concluderen daarom dat light frisdranken mogelijk geen gezond alternatief voor gesuikerde drank zijn omdat onderzoek niet éénduidig is. Daarnaast ontraden ze kinderen expliciet de consumptie van kunstmatige zoetstoffen omdat het lange termijneffect hiervan onbekend is. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie schaart in een advies over kindermarketing, dranken met kunstmatige zoetstoffen in de categorie niet gezond. De Franse voedselautoriteit ANSES concludeert na uitgebreide studie dat er geen overtuigend wetenschappelijk bewijs is om beleid te voeren dat ertoe leidt dat suiker wordt vervangen door kunstmatige zoetstoffen. Daarom geeft ze aan dat beleid gericht moet zijn op het minder zoet maken van producten in plaats van het vervangen van suiker door zoetstoffen.
De Gezondheidsraad heeft kunstmatige zoetstoffen expliciet ‘buiten de werkwijze van de commissie’ gehouden bij haar laatste herziening van de Richtlijnen Goede Voeding. Het Voedingscentrum spreekt over ‘wisselende beelden’ in onderzoek naar zoetstoffen en overgewicht maar geeft (desgevraagd) aan dat ‘het meest overtuigende bewijs’ van een mogelijk gunstig effect van zoetstoffen op gewichtsbeheersing een meta-analyse betreft van het International Life Sciences Institute (ILSI), gefinancierd en geleid door voedingsbedrijven als Nestlé, Pepsico en Danone. Wetenschappers waarschuwden recent echter juist voor het gevaar van belangenverstrengeling rond onderzoek naar kunstmatige zoetstoffen dat gefinancierd is vanuit de voedingsindustrie. Het feit dat dit wordt beschouwd als momenteel het ‘meest overtuigende’ onderzoek, bevestigt de wenselijkheid van nader (onafhankelijk) onderzoek.